İhracat Beyannamelerinde Düzeltme ve İptallerle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Düzeltilecek ihracat beyannameleri için Gümrük İdarelerinde yapılan uygulamalar çok uzun ve masraflı olduğundan ötürü açılan beyannamenin iptal edilmesi ve yerine yeni beyanname açılması yoluna gidilmektedir. Konuyu bir örnek ile açıklayacak olursak Halkalı Gümrük idaresinden açılan ve işlemleri tamamlanan bir karayolu ihracat beyannamesinin kap adedi ve/veya brüt kilogramında bir değişiklik ya da hata olması durumunda yapılacak düzeltme için gümrük idaresine bir dilekçe ile başvuru yapılmasına müteakiben ilgili gümrük idaresi düzeltmenin yapılması için bir muayene memuru belirlemektedir. Akabinde düzeltmenin yapılabilmesi için muayene memuru malların doğru kap veya brüt kilosunun tespiti için muhtelif eşyaların gümrüklü sahada bulunan bir antrepoya alınmasını ve ürünlerin tartılmasını ve/veya sayılabilecek duruma getirilebilmesini istemektedir. Bu durum ihracata konu eşyalar için hem indirme, bindirme (forktif ve/veya hammaliye) hemde işgaliye oluşmasından ötürü ardiye v.b. masrafların oluşmasına sebebiyet vermektedir. İlgili durumun denizyolu işlemlerinde oluşması durumunda mükelleflerin mağduriyetleri daha da artmaktadır. Oluşan bu ve benzeri durumlar ihracatçı firmalar için maddi kayıplarla birlikte (ardiye, araç bekleme bedeli, v.b.) alıcı firmalara verilen zaman taahhütlerinin de yerine getirilememesinden ötürü müşteri kayıplarına da sebebiyet vermektedir.

Yukarıdaki nedenlerden ötürü  ihracatçı  firmalar ve gümrük müşavirleri düzeltilecek beyanameyi iptal ederek yerine yeni beyanname açılması  yolunu tercih  etmektedirler.

İptal edilecek beyanamelerin yerine yeni beyanname açılması durumunda Gümrük Beyannamesinin iptali konulu 2013/8 sayılı genelge kapsamında işlem yapılması gerekmektedir. İlgili genelgenin 6. maddesinde iptal edilecek beyanamenin yerine açılacak beyannamenin 44. hanesine iptal edilen beyananmenin sayı ve tarihinin belirtilmesi hükmü bulunmaktadır. Ancak uygulamada bu işlemde çok zaman aldığından  ilgili  genelgeye uygun işlem de yapılmamaktadır.

Yukarıdaki durumlar bazı gümrük idareleri tarafından tespit edilmiş ve yeni bir uygulama başlatılarak durum Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine aktarılmıştır. Gümrük  ve  Ticaret Bölge Müdürlükleri Gümrük Müşavirlerine yapılan iptal işlemleri için cezai uygulamalar uygulanması ve savunmalarının alınması işlemlerini uygulamaya koymuştur. Savunmaları istenen Gümrük Müşavirlerine gelen savunmalarının istenmesi ile ilgili dilekçelerde gümrük idarelerine fazladan işlem yaptırılması ve yoğunluklarının gereksiz yere çoğaltılması durumlarının oluştuğu bildirilmiştir. Halbuki uygulamada gümrük idareleri için ilgili düzeltme işlemi, iptal işleminde oluşacak yoğunluğun çok  daha üzerinde bir  yoğunluk oluşturmaktadır.

İptal işlemlerinde usulsüzlük cezasının yanında ihracatın gerçekleşmemesinden ötürü damga vergisi de oluşmaktadır. Bu durumda iptal edilen tüm beyannameler ıçın damga vergilerinin  de yatırılmasını  gerektirmektedir.

Ancak bazı gümrük idareleri iptal ettikleri beyannameler için gümrük siteminde damga vergisi oluşmadığından ötürü ilgili verginin tahsilini yapmak istememektedirler. Damga vergisinin vergi dairelerine yatırılmasını belirtmektedirler.

Böyle durumlarla karşılaşıldığında ilgili idareye konuyu belirtir bir dilekçe ile başvurulduğunda güm­ rük saymanlığına damga vergileri yatırılabilmekte­ dir. Aksi halde vergi daireleri damga vergisi tahsi­ latını cezalı olarak tahsil etmekte bu durumda mükellefler  için ek  bir  mali yük oluşturmaktadır.

Yatırılan damga vergilerinin makbuzlarının sağlıklı bir şekilde korunması gerekmektedir. Bu konuda sıklıkla, yatırılmasına rağmen damga vergilerinin yatırılmadığı ile ilgili vergi dairelerinden cezalı damga vergisi dekontları mükelleflere gönderilmektedir.

Yukarıda belirttiğim konulara  özen gösterilmesinin mükellefler ve gümrük müşavirleri açısından önemli bir katkı sağlayacağı görüşündeyim