Gıda Takviyelerinin Sınıflandırması

Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın (ABAD) 8 Mayıs 2025 tarihli ve C-252/24 sayılı kararında ele alınan, sıvı formdaki gıda takviyelerinin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) sınıflandırması konusundaki değerlendirmeleri aşağıdaki gibidir:

Karar, Romanya'nın Bükreş Temyiz Mahkemesi'nin, Prisum Healthcare SRL ve Romanya Gümrük Otoritesi arasında görülen bir davaya ilişkin ön karar talebi üzerine verilmiştir. Bu karar, sıvı formda pazarlanan gıda takviyelerinin hangi GTİP başlığında sınıflandırılması gerektiğine ilişkin önemli bir içtihat niteliğindedir.

HUKUKİ ARKA PLAN

Uluslararası Hukuk

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) kapsamında oluşturulan ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından yönetilen Armonize Sistem (HS), dünya çapında kullanılan bir mal sınıflandırma sistemidir. HS, malların uluslararası ticaretini kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiş olup, Avrupa Birliği'nde de Ortak Gümrük Tarifesi'ne (Common Customs Tariff - CCT) dahil edilmiştir. HS sistemi, Avrupa Birliği tarafından 23 Temmuz 1987 tarihli ve 2658/87 sayılı Konsey Tüzüğü ile kabul edilmiştir.

Avrupa Birliği Hukuku

Gümrük Tarifesi sınıflandırması, Avrupa Birliği'nde 2658/87 sayılı Konsey Tüzüğü'nün Ek I'inde yer alan Kombine Nomanklatür (Combined Nomenclature - CN) tarafından düzenlenir. Bu tüzük, HS'nin altılı haneli başlıklarını içerir ve AB'ye özgü yedinci ve sekizinci haneli alt başlıklar eklenmiştir. CN'nin yorumlanması, ilgili başlıkların ve bölümlerin açıklayıcı notları dikkate alınarak yapılır. ABAD kararları, bu sınıflandırma sisteminin doğru uygulanması konusunda rehberlik eder.

OLAYIN ARKA PLANI

Prisum Healthcare SRL, "Feroglobin Liquid Plus" adıyla sıvı formda pazarlanan, demir (demir sülfat formunda), vitamin kompleksi, mineral tuzlar, bitki özleri, doğal meyve özleri, diğer besleyici maddeler, bal, şeker ve glikoz şurubu içeren bir gıda takviyesinin sınıflandırılması konusunda Romanya Gümrük Otoritesi'ne başvuruda bulunmuştur. Şirket, ürünün 2106.90.98 alt pozisyonunda sınıflandırılmasını talep etmiştir. Ancak, Romanya Gümrük Otoritesi, bu ürünün 22.02 pozisyonu altında sınıflandırılması gerektiğini belirten bir bağlayıcı tarife bilgisi (BTB) kararı vermiştir.

Bu karar üzerine, Prisum Healthcare SRL, söz konusu sınıflandırmaya itiraz etmiş ve davayı Bükreş Temyiz Mahkemesi'ne taşımıştır. Mahkeme, ürünün sıvı formda olmasının sınıflandırma açısından belirleyici olup olmadığı ve 21.06 pozisyonu altında yer alıp almayacağı konusunda tereddüt yaşamıştır.

ABAD'IN DEĞERLENDİRMESİ

21.06 ve 22.02 Pozisyonlarının Kapsamı

ABAD, 21.06'nın "başka yerde belirtilmeyen veya dahil edilmeyen gıda müstahzarlarını" kapsadığını ve bu başlığın, ölçülü dozlar halinde sunulan ve gıda takviyesi olarak kullanılan ürünleri de içerdiğini vurgulamıştır. Buna karşılık, 22.02 pozisyonu ise "ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler içeren veya aromalandırılmış sular ve diğer alkolsüz içecekler" kapsamındadır.

Sıvı Formun Etkisi

Mahkeme, sıvı formda pazarlanan ürünlerin doğrudan içilmeye uygun olması durumunda GTİP ‘in 22.02 pozisyonunda sınıflandırılmaları gerektiğini belirtmiştir. Bu bağlamda, tonik içeceklerin ve sıvı formdaki gıda takviyelerinin, içilme amaçlı olmaları ve seyreltilmeden tüketilebilmeleri durumunda GTİP’in 22.02'ye dahil edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Sınıflandırma Kriterleri

Mahkeme, gıda müstahzarlarının sınıflandırılmasında, ürünlerin nesnel özelliklerinin ve bileşenlerinin dikkate alınması gerektiğini, ürünün pazarlanma şeklinin veya tüketim amacının sınıflandırmayı belirlemede tek başına yeterli olmadığını vurgulamıştır.

SONUÇ

ABAD, GTİP sınıflandırmasında ürünün sıvı formda olması ve doğrudan içilmeye uygun olması durumunda, söz konusu ürünün 22.02 pozisyonu altında sınıflandırılması gerektiğine karar vermiştir. Bu bağlamda, Feroglobin Liquid Plus gibi sıvı formda pazarlanan ve doğrudan tüketilebilen gıda takviyeleri, 21.06 yerine 22.02 pozisyonu altında değerlendirilmelidir.

Bu karar, sıvı formda gıda takviyelerinin GTİP sınıflandırması konusunda önemli bir içtihat oluşturmuş olup, gümrük sınıflandırması süreçlerinde dikkate alınması gereken önemli bir yol gösterici niteliğindedir.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A62024CJ0252&qid=1746797882142